84 lata temu: narodziny Jima Halla, twórcy szalonego Chaparrala

Jeśli trzymać się statystyk, Jim Hall nie jest głównym kierowcą sportów motorowych: 11 startuje Formuła 1 w latach 1960–1963 o piąte najlepsze miejsce, rezygnacja z 24 godziny Le Mans 1963 na jeden Ferrari 330 P3 z Danem Gurneyem, sukces podczas 12-godzinnego wyścigu w Sebring (czytaj poniżej) i to wszystko. 

Z drugiej strony Jim Hall jest nadal uważany za jednego z najbardziej oryginalnych inżynierów, jakich kiedykolwiek widziano. Ten urodzony w Teksasie Amerykanin założył markę Chaparral Cars w 1962 roku wraz ze swoim partnerem i byłym kierowcą Hapem Sharpem. Choć nazwa ta przetrwała zaledwie 20 lat, wywarła ogromny wpływ na swoją epokę. Oto dlaczego w czterech przykładach:

4. Chaparral 2K

W 1978 roku Lotus zrewolucjonizował Formułę 1, prezentując pierwszy jednomiejscowy efekt gruntu, 79. Jim Hall jest przekonany o zaletach tego systemu i postanawia zastosować go do owaliIndyCar. Chaparral 2K jest produkowany we współpracy z Johnem Barnardem (przyszłym ojcem McLaren W pełni karbonowy MP4) w ramach przygotowań do Indianapolis 500 w 1979 r.

Wizualnie niczym nie wyróżnia się na tle rywali, jednak pod bocznymi spódnicami kryją się dwa długie tunele, którymi wpada powietrze. Samochód zostaje przygwożdżony do podłoża i zostawia konkurencję w tyle, dopóki Al Unser Sr nie napotka problemów ze skrzynią biegów.

Jednak 2K jest na tyle szybkie, że bez problemu zdominuje edycję z 1980 roku.sosna, w mniej więcej identycznej wersji. Tym razem za kierownicą siedział Johnny Rutherford.

3. Chaparral 2A

Ce véhicule déjoue tous les pronostic en remportant les 12 Heures de Sebring dès ses débuts en 1965, au nez et à la barbe des Ford GT40 et autres Porsche 904. Jim Hall (vainqueur avec son acolyte Hap Sharp) a trouvé une astuce pour rendre sa monture plus efficace. Il s’agit du principe de Kammback.

Wymyślony przez niemieckiego inżyniera Wunibalda Kamma Kammback polega na ściśnięciu tyłu samochodu w celu zmniejszenia turbulencji aerodynamicznych i ostatecznie skorzystania z lepszej penetracji powietrza. Na 2A, nadwozie spada nagle za tylną osią. Nie ma żadnego prześwitu. 

Wizualnie osiem rur wydechowych silnika Chevrolet V8 o mocy 475 koni mechanicznych skierowanych w górę to także mała perełka!

2. Chaparral 2E

Nigdy nie widziany ! Samochody Formuły 1 przez krótki czas testowały tylne skrzydła o wysokim skoku, ale 2E posuwa tę koncepcję dalej. Lotka jest połączona z mechanizmem korbowym i może zmieniać nachylenie podczas jazdy. Na prostych torach Can-Am skrzydło jest tak samo płaskie jak w Landach, natomiast na krętych odcinkach kąt jest bardzo ostry. Na poniższym filmie można zobaczyć ruch płetwy:

Na przykład przy prędkości 160 km/h skrzydło wygenerowało około stu kilogramów docisku, gdy osiągnęło nachylenie 17–18 stopni! Aby zapewnić lepszy rozkład masy, chłodnice i zbiornik oleju umieszczono z tyłu. Z przodu jest sporo miejsca. Idealny do montażu… drugiego błotnika, wewnętrznego w nadwoziu! 

1. Chaparral 2J

Prawdopodobnie jedna z najbardziej niesamowitych kreacji motoryzacyjnych. Przede wszystkim blok silnika jest monstrualny, a Chevrolet V8 ma pojemność skokową zwiększoną do 7,6 litra! Przy mocy prawie 700 koni mechanicznych w przypadku kapsuły ważącej 821 kg, stosunek masy do mocy obniżono do zaledwie 1,21 kg/KM.

Ale tym, co wszystkich szokuje, jest tylna część. Dwa wentylatory, napędzane dwoma dwusuwowymi silnikami skuterów śnieżnych, umożliwiały zasysanie powietrza przepływającego pod samochodem. Powstały efekt podłoża jest wyjątkowy. Lepiej rozumiemy przydomek znaleziony przez obserwatorów „odkurzacz”. Wystarczy zobaczyć masę pyłu uwolnioną w wolnym tempie przez samego Jima Halla, aby się o tym przekonać:

Jeśli 2J z łatwością zdobył kilka tyczek w Can-Am, brak niezawodności pokrzyżował plany Chaparrala. Pod koniec sezonu 1970 organizatorzy na prośbę zawodników zakazali stosowania silników pomocniczych. Ci ostatni, z McLarenem na czele, szczególnie obawiali się porzucenia, gdy problemy wśród Białych zostaną rozwiązane! 

Informacje dodatkowe: dlaczego nazwa Chaparral? Jim Hall i Hap Sharp wybrali tę nazwę w nawiązaniu do wielkiej geokukułki (zwanej ptakami chaparral po drugiej stronie Atlantyku), kalifornijskiego ptaka należącego do rodziny kukułek. Czy związek z wyścigami samochodowymi wydaje Ci się mglisty? Poczekaj, aż dowiesz się, że geokukułka większa to ptak charakteryzujący się prędkością! 

Wpis na Wikipedii (tak, jesteśmy specjalistami od sportów motorowych, a nie od zwierząt) nawet na to wskazuje wielka geokukułka więcej biega niż leci. Ale najlepszym odniesieniem pozostaje kreskówka „Bip Bip Coyote” stworzona w 1950 roku: Bip Bip, ten ptak, który pędzi z prędkością błyskawicy i który złośliwie unika złego kojota, to geokukułka! Dlatego logo Chaparral zawiera chaparral, cóż, dużą geokukułkę.